به نقل از «تسنیم»

سرنوشت حزب حاکم ترکیه چه خواهد شد؟ بخش هشتم

تاریخ انتشار: ۲ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۷۸۹۷۱

اگر چه کودتای ۲۰۱۶ شکست خورد، اما میراث سیاهی بر جای گذاشت و این اتفاق موجب آن شد که اردوغان، به همه بی اعتماد شود، از هر زمانی تندروتر و تمامیت خواه‌تر شود و یک فضای امنیتی خودسرانه را بر تمام ارکان کشور حکمفرما کند. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، بررسی تاریخچه حزب عدالت و توسعه ترکیه، نشان می دهد که چند نقطه عطف مهم در حیات سیاسی 20 ساله این حزب وجود دارد و بدون شک، کودتای 2016 میلادی یکی از مهمترین نقاط است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این کودتا توسط ژنرال ها و نیروهای امنیتی وابسته به شبکه فکری فتح الله گولن عملی شد. همان شبکه ای که در بخش های قبلی گزارش، به عنوان یکی از مهمترین ابزارها و عوامل تثبیت قدرت اردوغان و یاران او معرفی شد.

همچنان که در بخش های قبلی اشاره کردیم، شاگردان مدارس تحت امر فتح الله گولن که غالباً مقطع دبیرستان را در مراکز شبانه روزی گولن طی کرده و با هدایت مستقیم این شبکه وارد نهادهای حساس کشور شده بودند، زنجیره ای از نفوذ در مهمترین نهادهای نظامی، امنیتی، سیاسی، قضایی و اجرایی را به وجود آورده بودند.

این موضوع از دید آکپارتی هم پنهان نبود و مسئولین دولت، می دانستند که در اغلب نهادهای کشور، همه چیز تحت نفوذ گولن است. اما با توجه به امتیازات و سرویس هایی که از جانب این شبکه مخوف در اختیار دولت گذاشته می شد، همه عادت کرده بودند که چشمان خود را به روی نفوذ گولن ببندند. اما این روند تعاملی و پینگ پنگ اعطای امتیازات دیری نپایید و بالاخره دینامیت منفجر شد.

اصلی ترین زمینه های بروز اختلافات بین گولن و اردوغان

حزب عدالت و توسعه در 10 سال نخست زمامداری خود، مشکل و مانعی بر سر راه پیشرفت و پیروزی نمی دید. نه در داخل و در حوزه های انتخابات، حکمرانی و تثبیت قدرت و نه در خارج از مرزها و در گستره تجارت خارجی، امنیت و دیپلماسی، مشکلی نبود که با همراهی و لطف شاگردان حضرت فتح الله خواجه افندی حل نشود. بدین ترتیب، همه چیز در یک حال  هوای آکنده از تعامل و سود رسانی دوجانبه در جریان بود. اما در ادامه راه، سه اتفاق تکان دهنده روی داد.

الف) اردوغان از دیرباز با معضل امنیتی مهمی به نام معضل کُرد آشنا بود. او یکی از کادرها و شاگردان امین و معتمد مرحوم اربکان بود و حتی قبل از آن که شهردار استانبول شود، از سوی اربکان ماموریت یافت که برای حل معضل کردها و پایان دادن به درگیری های مسلحانه بین ارتش و پ.ک.ک، یک گزارش جامع بنویسد. اردوغان نیز با همکاری مجموعه ای از سیاستمداران محافظه کار کُرد، در استان های شرق و جنوب شرقی موسوم به کردستان ترکیه، گزارش جامعی نوشت که مشتمل بر چندین راهکار امنیتی، اقتصادی و اجتماعی بود.

لذا گزینه مذاکره با پ.ک.ک در ذهن اردوغان بود اما در سالیان نخست رسیدن به قدرت، راهی برای عملی کردن آن ایده وجود نداشت. تا این که از سال 2009 میلادی، رفته رفته زمینه مناسب برای مذاکره به وجود آمد.

در آن زمان، هنوز هاکان فیدان به عنوان رئیس سرویس اطلاعاتی میت به قدرت نرسیده بود و امره تانر رئیس این سرویس بود. بر اساس طرحی که توسط بشیر آتالای وزیر کشور و معاونین اردوغان و با مشورت و همراهی عبدالله اوجالان رهبر زندانی پ.ک.ک تدوین شده بود، قرار شد در یک کشور اروپایی با سران و فرماندهان پ.ک.ک مذاکره شود. این اقدام به شکل محرمانه صورت گرفت و چند تن از مسئولین پ.ک.ک توسط سرویس اطلاعاتی میت از کوهستان های شمال عراق به اسلوی نروژ منتقل شدند. گفتگو شکل گرفت. اما در کمتر از 24 ساعت، نوار کاست مذاکرات بدون کم و کسر، روی اینترنت منتشر شد! ماجرا چه بود؟ کسی برای این تصمیم مهم و استراتژیک با خواجه افندی مشورت نکرده بود و او که مامورینی در بالاترین سطوح میت در اختیار داشت، نوار مذاکرات را به دست آورده بود و دستور داد با انتشار فایل صوتی، دولت اردوغان در منگنه گذاشته شود تا بداند یک من ماست، پس از تبدیل شدن به دوغ، دقیقاً چه مقدار کره دارد!

ب) بارها در رسانه ها و محافل سیاسی ترکیه، گفته شده بود که شنود تلفنی یا همان استراق سمع، به عنوان یک میراث قدیمی دوران کودتای نظامی 1980 ژنرال کنعان اورن برچیده نشده است. اما کسی نمی دانست که بخش مهمی از این شنودها، نه توسط سرویس اطلاعاتی میت و پلیس،‌ بلکه توسط گروه گولن، مدیریت می شد. این گروه با نفوذ در مخابرات، سرویس های تلفن همراه، قوه قضاییه، پلیس و سرویس اطلاعاتی میت، هزاران نفر را شنود می کرد. اما وقتی که قرار باشد دامنه این شنود به اتاق خواب و اتاق کار نخست وزیر کشور کشیده شود، ماجرا رنگ دیگری به خود می گیرد! وقتی که اردوغان فهمید در اتاق خواب او شنود کار گذاشته شده، به شدت دچار هراس شد و نخستین ضربات دعوا را شروع کرد.

ج) کنکور و کلاس های تقویتی کنکور، هنوز هم یک بیزینس سودآور در ترکیه است. صدها کلاس و موسسه آموزشی کنکور در سراسر 81 استان ترکیه در اختیار شبکه گولن بود و شاگردان گولن،‌ سالانه میلیاردها لیره از این کانال  پول در می آوردند. البته گولن عادت نداشت شاگردان خود را از مجرای موفقیت علمی برگزیند. بعدها مشخص شد که او کل مجموعه گروه طراح سوال و حتی رئیس موسسه سنجش و کنکور را خریده و سوالات برای شاگردان گولن به شکل سفارشی و 24 ساعت قبل از آزمون در اختیار گذاشته می شد. اما استفاده از رانت مدیریت موسسات کنکوری، یک کانون مهم درآمد و سرمایه ساز بود و اردوغان، حمله را از این نقطه آغاز کرد. او اعلام کرد که نباید این موسسات مالی بزرگ به طور انحصاری در اختیار یک گروه باشد.

پس از 3 اتفاق بالا، دعوای بزرگی درنگرفت اما گولن، اندکی دست و پای خود را جمع کرد و نوعی از تفاهم و سازش بین او و حزب حاکم ترکیه شکل گرفت. در مراحل بعدی، دولت اردوغان رسماً حاضر شد برای تصمیم گیری های حیاتی و کلان، با گولن مشورت کرد و در مقابل، او نیز برخی از قلعه های خود را تحویل داد. اما این فقط یک سازش سست و ناپایدار بود و در 15 جولای سال 2016 میلادی، فرمان کودتا صادر شد. تانک های ارتش به دستور گولن به میادین منتقل شدند و ژنرال خلوصی آکار رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ترکیه به دست افسران یاغی بازداشت شد، جنگنده های اف 16 برای ترساندن مردم دیوار صوتی را شکستند و اغلب شبکه های تلویزیونی به تسخیر کودتاگران درآمد. اما با این حال، کودتا تنها در عرض 10 ساعت شکست خورد و دولت صحنه را در دست گرفت.

فریبمان دادند

در مورد مهمترین دلایل شکست کودتا، به این موارد اشاره می شود:

1.کودتاگران به شدت ناشی و ناهماهنگ بودند و بخش مهمی از اطلاعات و فرامین، آن قدر فوق سری و پنهان بود که عملاً امکان اجرای به موقع وجود نداشت.

2.بخشی از ژنرال ها با هسته اصلی همکاری نکردند.

3.سرویس اطلاعاتی میت، از قبل خبردار شده بود و کودتاگران نتوانستند رئیس جمهور و نخست وزیر را دستگیر کنند.

4.هواداران حزب عدالت و توسعه برای حمایت از دولت و مخالفت با کودتاگران، از جان مایه گذاشتند و در برابر تانک ها بر روی آسفالت خوابیدند.

اگر چه کودتای 2016 شکست خورد، اما میراث سیاهی بر جای گذاشت و این اتفاق موجب آن شد که اردوغان، به همه بی اعتماد شود، از هر زمانی تندروتر و تمایمت خواه تر شود و یک فضای امنیتی خودسرانه را بر تمام ارکان کشور حکمفرما کند.

کودتای 2016 میلادی بهانه به دست اردوغان داد و او با سوءاستفاده از خطرات بالقوه امنیتی، نظام سیاسی کشور را از پارلمانی به ریاستی تغییر داد و کل قدرت و اختیارات کشور را در دست گرفت.

تنها دفاع اردوغان برای تبرئه حزب و دولت این بود: ما اعتماد کردیم ولی آنها فریبمان دادند.

در بخش بعدی گزارش، به این موضوع می پردازیم که حزب عدالت و توسعه در حوزه سیاست خارجی چه مراحلی را پشت سر گذاشت و چه شد که این حزب از شعارهای مسالمت جویانه، به تنش و ماجراجویی منطقه ای رسید.

ادامه دارد...

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: اردوغان ترکیه اردوغان ترکیه حزب عدالت و توسعه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۷۸۹۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیروزی تیم ملی امید آقایان و تیم ملی بانوان در مسابقات خانتی مانسیسک در دور هشتم

تیم ملی امید آقایان برابر تیم کشور روسیه و شهر خانتی مانسیسک که در رده هشتم جدول رده‌بندی قرار داشت به رقابت پرداخت و با نتیجه ۳.۵ بر ۰.۵ به پیروزی رسید و تیم ملی بانوان برابر تیم عراقی از شهر بغداد که در جایگاه نهم قرار داشت با نتیجه ۳ بر ۱ پیروز شد و با احتساب این نتایج تیم ملی امید آقایان هم‌اکنون در جایگاه دوم و تیم ملی بانوان در جایگاه ششم جدول رده‌بندی و ۱۵ تیمی مسابقات قرار دارند. تیم ملی امید آقایان در فاصله‌ای بسیار نزدیک و ۲ امتیازی با تیم صدرنشین و نماینده روسیه میزبان قرار دارد و هم‌اکنون با ۱۴ امتیاز در جایگاه دوم قرار دارد.

تیم ملی بانوان نیز با ۹ امتیاز تیمی در رتبه ۶ جدول ۱۵ تیمی مسابقات شهر‌های آسیا قرار گرفته است و به دنبال بهبود رتبه خود طی دور پایانی است. دور نهم و پایانی این پیکار‌ها فردا برگزار می‌شود و طی این دور حساس تکلیف قهرمان، نایب قهرمان و مقام سومی مسابقات مشخص خواهد شد.

عملکرد ایرانی‌ها در این تورنومنت مورد تمجید روس‌ها و شطرنج‌بازان دیگر کشور‌ها قرار گرفته، زیرا چندین سال از این مسابقات دور بودند، اما امسال به همت سرپرست فدراسیون شطرنج اعزام به این مسابقات صورت گرفت و ایران هم‌اکنون نیز مدعی کسب عنوان در این جام معتبر آسیایی است.

تیم ملی امید آقایان در صورت کسب پیروزی و حداکثر امتیازات در دیدار فردا و از دست دادن امتیاز توسط صدرنشین شانس بسیار خوبی نیز برای کسب عنوان قهرمانی دارد؛ در غیر این صورت کسب مقام دومی ایران در این تورنومنت قطعی است. از آن طرف تیم ملی بانوان نیز می‌تواند امیدوار به کسب امتیاز و ارتقاء جایگاهش باشد، زیرا در دور‌های گذشته همواره میان ۴ یا ۵ تیم اول قرار داشت.

گفتنی است؛ تیم ملی امید آقایان با ترکیب بردیا دانشور، سینا موحد، آبتین عطاخان، سیدکیان پورموسوی و مسعود مصدق‌پور و تیم ملی بانوان ایران با ترکیب آناهیتا زاهدی فر، میترا اصغرزاده، ملیکا محمدی، طناز ازلی و پروا بهزاد نظیف در مسابقات خانتی مانسیسک حضور دارند.

باشگاه خبرنگاران جوان ورزشی سایر حوزه ها